در فرهنگ عمومی چیپ تیونیگ به کلیه دستکاری های برد و مدار و مقادیر ECU و یونیت ها اطلاق می شود.
تقریبا تمام رانندگان جوان مبلغ زیادی را خرج اتومبیل خود می کنند .از خرید رینگ و تایر گرفته تا شمع حرفه ای ، فیلتر هوای ریسینگ ، استرس بار ، هدرز ، مکمل سوخت ،روغن معدنی ، کمک حرفه ای و حتی برخی اوقات دینام ، گیربکس ، سرسیلندر ، دیفرانسیل ، باطری ، انزکتور و……. را برای رسیدن به راندمان بهتر تعویض یا دستکاری می کنند .
اما در اتومبیل های که سیستم مدیریت الکترونیکی دارند همه چیز به سادگی اتومبیل های کاربراتوری نیست وبه سادگی امکان تنطیم اکسیژن و سوخت مهیا نیست . و به جای آن با محدود کننده های فراوانی روبرو هستید .
انجام تمام تغییرات بالا بدون شک صحیح است و تمام اتومبیل های دنیا که در انواع مسابقات موتور اسپرت دنیا شرکت می کنند. این پارامتر ها را انجام می دهند .
اما وقتی این تغییرات قدرت واقعی و تاثیر خود را نشان می دهد که ECU برنامه ریزی مجدد شود و با تغییرات جدید مطابق شود . به نوعی بالاترین راندمان را از وارد شدن اکسیژن و سوخت بدست آورد.
یک روش دستکاری مستقیم روی برد و مسیرها و مقادیر است ، روش دیگر استفاده از کیت هایی که سر راه مدار یا روی پورت عیب یابی نصب می شوند.
بصورت کلی اکثر این کیت ها بر مبنای تغییر سیگنال های سنسورهای دما و فشار هوای ورودی یا اکسیژن برای وادار کردن ECU به پاشش سوخت بیشتر هستند.برخی دیگر آوانس و ریتارد جرقه را نیز تغییر می دهند.
بایدتوجه کرد چیپ تیونینگ بخشی از تقویت خودرو است و به تنهایی چندان تاثیری نخواهد داشت. پاشش سوخت بیشتر زمانی که هوای بیشتری به سیلندر تزریق نشده موجب خام سوزی موتور می شود و اثر مثبتی ندارد ، از طرفی اگر هوای بیشتری در بازه نرمال به سیلندر تزریق شده باشد ، ECU از روی اطلاعات سنسور اکسیژن آن را تشخیص می دهد.
در بسیاری از مواقع خدمات انجام شده با عنوان چیپ تیونینگ در حقیقت بروزرسانی یا جایگزینی نرم افزار ECU و یونیت ها است که باگ های نرم افزار قبلی در آن برطرف شده یا مقادیر پارامترها با مقادیر مناسب برای شرایط محیطی عوض شده اند و احتمالاً خود کمپانی سازنده خودرو نیز این آپدیت ها را در نمایندگی نصب می کند.
تغییر تنظیمات عملکرد ECUعملاً در راستای تغییرات و تقویت های ایجاد شده روی خودرو است.
بسیاری از چیپ تیونینگ ها تقویت خاصی روی قدرت و شتاب خودرو ندارند و بیشتر روی اضافه کردن آپشن های مثل حالت بهینه مصرف سوخت یا حالت مناسب شتاب گیری سریع با فشار بیشتر از حالت استاندارد کارخانه بکار می روند.مواردی مثل اضافه کردن فلش روی ECUهای SSAT نیز از این قبیل هستند.
برخی دیگر از دستکاری های ECU و یونیت ها مثل تعویض یا موازی کردن کریستال نیز به تنهایی چیپ تونینگ حساب نمی شوند.
امروزه برای خودروهای تقویت شده انواع ECUهای قابل تنظیم (Adjustable) در بازار موجود هست که هم انواع برنامه های خودروها را دارند هم نرم افزارهای جانبی برای تغییر و کنترل پارامترها ، به همین دلیل تغییر و دستکاری برد دیگر چندان متداول نیست.
چیپ تیونینگ چیست ؟ این روز ها موتور تقریباً همه اتومبیل ها , کامیون های سبک و سنگین اعم از بنزین سوز , دیزل و توربو و حتی موتور سیکلت ها , قایق ها و … دارای مجموعه مرکزی کنترل الکترونیکی موتور یا engine control unit (ECU) هستند.
این مجموعه به صورت برنامه ریزی شده بر اساس نقشه ها و الگوریتم های تعریف شده و با دریافت اطلاعات از حسگرهای مختلف , پارامترهای مهمی مانند میزان و زمان و نحوه تزریق سوخت , زمان جرقه زنی شمع ها , میزان و نحوه اعمال فشار افزوده مکش و اگزوز در موتورهای مجهز به توربو و سوپر شارژ و مواردی مانند حداکثر دور موتور و سرعت مجاز خودرو را کنترل می کند.
چیپ اساسا یک تراشه بوده که در داخل ECU هر موتوری یافت می شود و چیپ تیونینگ به معنی برنامه ریزی دوباره این تراشه با نرم افزار های بهینه سازی شده برای کسب قدرت و گشتاور بیشتر موتور و بهینه سازی مشخصات رفتاری آن است.
چیپ تیونینگ با پیشرفت الکترونیک و به کارگیری کامپیوترها در صنعت اتومبیل , پیشرفت کرده و روش ها ساده تر , سریع تر , ارزان تر و مطمئن تر شده که اکثرا بدون نیاز به تغییرات سخت افزاری خاص در داخل ECU و حتی بدون دست زدن به آن و فقط از طریق پروسه عیب یابی موتور انجام می گیرد.
از حدود ۲۵ سال پیش شرکت هایی مانند سوپر چیپس در انگلستان به صورت تخصصی دست به آزمایش و ایجاد تغییرات روی ECU و ساخت سخت افزار و نرم افزارهای مخصوص برای موتورهای مختلف زدن.نتیجه کار تغییر و بهینه سازی نقشه ها و الگوریتم های سوخت رسانی و احتراق و در نتیجه ساده ترین راه افزایش قدرت اتومبیل در زمانی اندک , بدون نیاز به تغییرات سخت افزاری و با حفظ گارانتی سازنده خودرو با در نظر گرفتن میزان آلودگی مجاز و عدم افزایش مصرف سوخت به علت کارایی و راندمان بالاتر موتور می باشد.
چیپ تیونینگ درصدی از قدرت اولیه موتور را به آن اضافه می کند , بنابراین طبیعی است که میزان این افزایش در خودروهای پرقدرت تر بیش تر خواهد بود اما بروی خودروهای معمولی نیز قابل تشخیص هست .
نکته دیگر همخوانی و جوابگویی بهتر در صورت استفاده از قطعات دیگر افزایش دهنده کارایی , مانند سیستم های مکش هوا و سیستم های اگزوز و میل سوپاپ های با درجات و مشخصات مختلف می باشد .و با استفاده از چیپ تیونینگ مجموعه تغییرات را می توان بر اساس قطعات , تنطیم نمود و بهترین راندمان را کسب نمود.
سوالی که به ذهن می رسد این است که چرا خودروسازها در زمان تولید خودرو این تغییر را نمی دهند در صورتی که قدرت بیشتر یک برتری از نظر فروش می باشد.
چند دلیل برای این امر وجود دارد اول اینکه خودروسازها اگر چه فاکتور قدرت را مدنظر قرار می دهند , اما موارد دیگری مانند میزان آلایندگی , مصرف سوخت و استهلاک قطعات و نیز بازاری که محصول در ان به فروش می رسد را نیز مورد نظر قرار می دهند , ضمن آنکه خودروساز معمولا خریدار متوسط را در نظر می گیرد که هزینه های نگهداری برایش می تواند مهم باشد.در نهایت جیپ تیونینگ در واقع حذف یکسری محدودیت های الکترونیکی ایجاد شده توسط خودروساز برای پیشرانه خودرو را به همراه دارد .
توانمدی های چیپ تیونینگ • سیستم ضد سرقت: با استفاده از چیپ تیونینگ می توان برای خودروهایی که مجهز به سیستم ضد سرقت نیستند این قابلیت را اضافه نمود. سیستم ضد سرقتچیپ تیونینگ از مطمئن ترین سیستم های ضد سرقت بوده و چون از روش دیگری بجزء روشهای معمول در سیستمهای ضد سرقت بهره میگیرد امکان از بین بردن آن وجود ندارد.
• تغییر دمای کارکرد فن خنک کننده: در برخی از خودروهایی که در مناطق گرمسیری مورد استفاده قرار میگیرند معمولاً مشتریان از جوش آمدن خودرو شکایت دارند. با استفاده از چیپ تیونینگ براحتی می توان نقطه کار فن خنک کننده را در هر دمای دلخواه تنظیم کرد.
• محدود کردن سرعت خودرو: با استفاده از چیپ تیونینگ می توان کاری کرد که خودرو بالاتر از سرعت معینی نتواند حرکت کند. بعنوان مثال جهت رعایت ایمنی می توان خودروهای یک سازمان را طوری برنامه ریزی کرد که بالاتر از سرعت ۱۰۰ کیلومتر برساعت نتوان با آنها رانندگی کرد.
• حذف Fuel Cut off موتور: در تمام خودروهای انژکتوری دور موتور از حد معینی نمی تواند بالاتر برود که به آن نقطه Fuel cut off گفته می شود. وقتی دور موتور به نقطه Fuel cut off می رسد سوخت انژکتورها قطع می گردد تا دور موتور بالاتر نرود. با استفاده ازچیپ تیونینگ می توان این نقطه قطع سوخت را حذف کرده و به موتور اجازه داد در دورهای بالاتر نیز کار کند. البته به جهت حفظ ایمنی موتور نباید دور آن بیش از ۱۵ درصد افزایش پیدا کند.
• با استفاده ازچیپ تیونینگ می توان حداکثر تا ۵ نوع برنامه ریزی مختلف بر روی خودرو انجام داد. به هر برنامه ریزی mapset گفته می شود. مثلاً در mapset1 می توان برنامه تیونینگ را انجام داد و در mapset2 برنامه سیستم ضد سرقت و یا آنکه در mapset3 برنامه ای قرار داد که سرعت خودرو بالاتر از حد تعریف شده نرود؛ این مورد بخصوص زمانی مفید است که شخصی می خواهد وقتی فرزندش از خودرو استفاده می کند نتواند بالاتر از سرعت معینی (مثلاً ۱۲۰ کیلومتر برساعت) براند.
• چگونه می توان به mapset های داخل چیپ تیونینگ دسترسی پیدا کرد؟ دو روش مختلف برای اینکار وجود دارد: ۱- استفاده از کلید سلکتوری ۲- استفاده از سیستم Blutooth تلفن همراه
قابلیت های چیپ تیونینگ – تقویت موتور، تیونینگ الکترونیکی موتـور بر روی دینامومتر شاسی به روش تغییر سوخت و آوانس جرقه، کاهش مصرف سوخت، حذف Fuel Cut Off – تیونینگ الکترونیکی توربو و سوپرشارژ، کاهش و یا افزایش حداکثر سرعت خودرو – امکان تغییر Mapping موتور با سیستم بلوتوث تلفن همراه و هر نوع تنظیم دلخواه ECU خودرو
چیپ تیونینگ یا فن آوری تنظیم ECU امروزه موتورهای انژکتوری نقشی بسیار اساسی در موفقیت صنایع خودروسازی ایفاء می‌نمایند و کیفیت و قابلیتهای آن، درصد کارایی خودرو را نشان می‌دهد. همانطور که می‌دانیم کنترل کننده موتورهای انژکتوری، بردی الکترونیکی به نام ECU می‌باشد و در واقع کارایی این بخش تعیین کننده کیفیت یک موتور و در ابعادی دیگر کیفیت خودرو خواهد بود؛ بدین معنی که هرچقدر ECU یک موتور بهتر طراحی شده باشد، آن موتور کیفیت بهتری خواهد داشت.
ECU بر اساس سنسورهایی که بدان متصل است شرایط کار موتور را درک کرده و فرامین مناسب را به انژکتورها و شمعها صادر می‌کند. از آنجا که دینامیک خودرو بسیار پیچیده و غیر خطی می‌باشد، طراحان ECU برای سهولت کار، جداولی را به نام map داخل حافظه ECU می‌ریزند که در آن مقدار پاشش سوخت و زاویه آوانس در هر دور و بار موتور مشخص شده است. هر چه دقت این جداول بیشتر باشد، دقت عملکرد ECU بیشتر خواهد بود.
نکته‌ای که باید توجه کرد اینست که مقادیر این جدولها وابستگی مستقیمی به پارامترهای جغرافیایی موتور، نظیر فشار و دمای هوا دارد. شرکتهای خودروسازی، ECU را برای یک آب و هوای خاص طراحی نمی‌کنند بلکه مقادیر map را بگونه‌ای تنظیم می‌کنند که برای انواع شرایط جغرافیایی جوابی بهینه و معقول بدهد. بنابراین map، در این حالت برای تمام خودروهای از یک مدل بهینه است نه هر خودروی خاص؛ زیرا هیچ دو خودرویی، حتی از یک مدل کاملاً مانند یکدیگر نیستند.اگر سیستمی بتواند این نقیصه را از ECUها برطرف کند، آنگاه می‌توان به طور اختصاصی map هر خودرو را کالیبره کرده و توان آن را افزایش داد.
امروزه تیونینگ ECU خودروها، بحث جا افتاده ای است و شرکتهای بسیاری در این زمینه فعالیت می کنند بطور کلی دو روش برای تیونینگ خودروهای انژکتوری وجود دارد:
روش اول خواندن دیتاهای (map) ECU و دادن دیتاهای جدید که شرکتهای بسیاری در این زمینه فعالند از جمله: Eurochip، Chip Tuning، Tech TV، Autospeed و …یکی از اشکالات این روش اینست که بشدت وابسته به ساختار ECU است و با پیچیده شدن سخت افزار ECU امکان خواندن و تغییر دیتاهای آن مشکل و گاهی غیرممکن می شود مگر آنکه شرکت سازنده ECU خود نحوه دسترسی به اطلاعات را در اختیار شرکتهای تیونینگ بگذارد.
روش دوم اضافه کردن یک سخت افزار جانبی به ECU جهت تغییر پارامترهای ECU است. این روش گرچه گرانتر تمام می شود اما وابسته به نوع ECU نیست. یکی از شرکتهایی که در این زمینه فعال است، شرکت Dastek است. شرکتی که در آفریقای جنوبی قرار دارد و با پرسنلی توانا توانسته موفقیت چشمگیری داشته باشد. جالب است بدانید که این شرکت بظاهر کوچک توانسته است محصول خود را به کشورهای مختلف دنیا صادر کند و بیش از ۴۵۰ نمایندگی فروش در سرتاسر دنیا دارد .
اصول عملکرد چیپ تیونینگ بدین صورت که سنسورهای اصلی در یک موتور انژکتوری (MAP, RPM) را خوانده و سپس با توجه به نقطه کار موتور، مقادیری مجازی از این دو سنسور را به ECU اعمال می‌کند؛ بگونه‌ای که رفتار ECU نسبت به حالت قبل بهبود پیدا می‌کند.
آمارها نشان می‌دهد که موفقیت چیپ تیونینگ در این زمینه بسیار بالا بوده است:از هر ۴۰۰ خودرو، فقط یک خودرو ممکن است با چیپ تیونینگ بهینه نگردد، ۸۰% خودروهایی که در آفریقای جنوبی استفاده می‌شوند، چیپ تیونینگ را در خودروهای خود نصب کرده‌اند، چیپ تیونینگ بر روی بیش از ۳۲۰ مدل موتور از خودروسازان بزرگ دنیا پیاده شده است. شرکت Dastek بیش از ۴۵۰ نمایندگی در سراسر جهان دارد که ۳۰۰ نمایندگی آن در کشور امریکا قرار دارد. این شرکت علاوه بر یونیچیپ، دینامومتر شاسی بسیار دقیق اما ارزان قیمتی را توسعه داده است که از نوع ادی کارنت بوده و مناسب کالیبراسیون و تیونینگ خودروهای مختلف می باشد. همچنین لاندامتر دقیق این شرکت که از سنسور اکسیژن خطی یا Wideband برای اندازه گیری نسبت هوا به سوخت بهره میگیرد از دیگر محصولات این شرکت می باشد.
تست خودرو بر روی دستگاه دینامومتر شاسی اتومبیل در زیر بار جاده قرار گرفته و در تمام دورها موتور تنطیم می شود و حداکثر قدرت خودر در گشتاورهای متفاوت بدست می آید.
سوپر چیپ چیست ؟ همانطور که می دانید اکثر موتورهای امروزی توسط کامپیوتری به نام ECU کنترل می شوند که در کنار سایر قابلیتها، زمانبندی احتراق، سوخت رسانی و افزایش فشار برمبنای سرعت و درخواست راننده را تعریف می کنند. بر اساس پارامترهای ورودی مشخصه های فوق الذکر به گونه ای تنظیم می شود که خروجی مناسب از موتور گرفته شود. این کار تحت عنوان جدول مپ (Mapping Table) شکل می گیرد که حاوی مقادیر از پیش تعیین شده توسط کارخانه سازنده برای کنترل موتور است. معمولاً کارخانه های سازنده به دلیل احتمال عدم تبعیت صاحبان خودرو از سرویسهای دوره ای و استفاده از سوختهای غیراستاندارد به گونه ای این جداول را تنظیم می کنند که حداکثر توان موتور در خروجی آن ظاهر نشده و به اصطلاح قدرت واقعی موتور پنهان باقی بماند.
سوپرچیپ بر اساس تستهای عملی و آزمایشهای علمی مقادیر این جداول را به گونه ای دوباره برنامه ریزی و تنظیم می کند که همزمان شاهد افزایش قدرت موتور و بهینه سازی مصرف سوخت باشیم. این مقادیر بسیار با دقت و به گونه ای تنظیم شده که خودرو از حالت استاندارد خارج نخواهد شد.
مزایای نصب سوپر چیپ • پاسخ بهبود یافته به پدال گاز (رفع تاخیر پدال گاز) : یکی از مشکلات رایج موتورهای TU5 عدم پاسخ مناسب و سریع به پدال گاز بوده به نحوی که تنبلی خودرو در حرکت به وضوح احساس می شود, سوپرچیپ این مشکل را تا حدود زیادی برطرف کرده و عکس العمل موتور خودرو نسبت به پدال گاز حساس تر خواهد شد.
• توزیع عادلانه تر قدرت : نیروی موتور در دور موتورهای مختلف بصورت متناسب توزیع می شود و دیگر به اینصورت نخواهد بود که به یکباره در دور موتورهای بالا قدرت موتور افزایش یابد و در دورهای پایین خودرو تنبل به نظر بیاید. • شتاب بهبود یافته برای سبقت امن تر :با درنظر گرفتن موارد فوق شما می توانید همیشه از داشتن قدرت موتور کافی در سبقتها نسبت به گذشته مطمئن بوده و با خیال آسوده تری سبقت گیری نمایید. • افزایش تا ۱۰% قدرت موتور بیشتر :طبق اعلام رسمی شرکت سوپرچیپس این افزایش در موتورهای ۱۶۰۰ سی سی با قدرت موتور ۱۱۰ اسب بخار معادل ۸ اسب بخار بیشتر خواهد بود.
میزان تاثیر نرم افزار سوپر چیپ پس از نصب نرم افزار و نشستن پشت خودرو به سرعت تغییر را احساس خواهید کرد.
• نکته: بر روی خودروهای دنده اتوماتیک که بطور ذاتی از ضعفهای حرکتی نسبت به مدلهای دنده دستی رنج می برند، تاثیر استفاده از این نرم افزار به مراتب خود را بیشتر نشان داده و خودرو بسیار پرشتاب تر و دارای تواناییهای حرکتی بهتری خواهد شد. از اینرو استفاده از این نرم افزار برای این خودروها اکیداً توصیه می گردد.
نحوه نصب سوپر چیپ نصب نرم افزار سوپرچیپ توسط توسط دستگاه مخصوص و فقط از طریق پورت دیاگ(OBD-II) خودرو انجام خواهد شد. به گونه ای که دیگر نیازی به بازکردن و دستکاری ECU نخواهد بود و گارانتی خودرو نیز محفوظ باقی خواهد ماند.
