ECU خودروهای

بررسی سیستم های واحد کنترل الکترونیکی خودرو 

در اولین سال های تولید اتومبیل و تولید این ساخته دست بشر تا به امروز شاهد پیشرفت های زیادی در این صنعت بوده ایم که یکی از بنیادی ترین صنعت های قرن حاضر و جزو صنایع مادر میباشد.

در این بین مقوله الکترونیک خودرو تا حدودی از قافله پیشرفت عقب افتاد چون در زمان های اولیه بیشتر توجه خودرو سازان بر روی طراحی موتور شاسی فرم اتاق و…. بود همچنین استفاده وسیع از وسایل الکترونیکی تا به این حد که امروزه در خودروها کاربرد دارد مورد توجه نبود. اما با توجه به مسایل بالا و افزایش قیمت قطعات مصرفی دستمزد بالا سعی بر کاهش هزینه و بالا بردن کیفیت خودرو خودرو سازان رو به یکی از موارد موجود که همان لزوم ساده کردن سیم کشی موجود خودرو و ارتقا این سیستم برای به کار گیری منابع مصرف کننده در خودرو معطوف کرد.
در این بین توجه متخصصان به سیستمی که در صنایع مخابراتی مورد استفاده بود معطوف شد و همان سیستم مولتی پلکس بود. که البته با تلفیق این سیستم با سایر تکنولوژی های موجود به صورت امروزی در خودرو سازی مورد استفاده قرار گرفت.

از اولین خودرویی که در سری تولید انبوه تولید شد تا کنون زمان زیادی می گذرد. پروسه ی تولید خودروها پیشرفت زیادی کرده وقطعات یکی پس از دیگری دچار تغییرات تکنولوژیک شده اند، اما چیزی که تا چند سال پیش تقریبا بدون تغییر مانده است سیم ها و دسته سیم هایی است که در خودرو ها استفاده می شود. لزوم تغییر و ارتقای کیفی آنها تا بدان جا مهم است که اگر نگاهی گذرا به میزان تراکم وطول آنها در خودرو ها داشته باشیم خواهیم دید که حجم و وزن عمده ای از خودروها را دسته سیمها تشکیل می دهد. اصولا در هنگام برخورد اول با سیستم الکترونیک خودرو نیز اولین چیزی که نظر ما را به خود جلب می کند دسته سیمها وتعداد زیاد سیمهایی است که قطعات مختلف برقی را به یکدیگر متصل می کنند.

تکنولوژی مولتی پلکس راه حل کامل مناسبی برای حل این معظل بود که علی رغم پیچیدگی نسبتا زیاد تئوریک به درستی و تا حد امکان موجب کاهش میزان استفاده از سیم های متعدد در خودرو می شود. این تکنولوژی که اولین بار در صنعت ارتباطات کلامی به کار گرفته شد شهرها و روستا ها را به کمک دو رشته سیم به یکدیگر وصل کرد. پس از آن این صنعت با تکنولوژی ماکروویوتلفیق شده و سپس نوبت به صنایع خودرو رسید. سیستم مولتی پلکس یکی از سیستمهای نوین ارتباطی بوده در اغلب شرکت های صنعتی برای ارتباط تجهیزات و کامپیوترها به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از جدیدترین پیشرفت های تکنیکی می باشد که موجبات تحولات عظیمی را در صنایع مختلف به وجود آورده است.

کشور های مختلف استانداره های خاص و نام های خاصی رو برای کاربرد این سیستم به کار میبرند که از جمله معروفترین اونها میشه به :

۱-استاندارد Can: ساخت آلمان که در خودرو های بنز ب.ام.و فیات و ولو به کار میرود.

۲-استاندارد VAN: ساخت کشور فرانسه و روی محصولات رنو و پژو این کشور مورده استفاده هست.

۳-استاندارد J1850: ساخت کشور امریکا میباشد که بر روی محصولات تولید کرایسلر فورد و جی ام مورد استفاده میباشد.

۴-استانداردProprietary: تولید کشور ژاپن هست که بر روی محصولات این کشور مورد استفاده میباشد.

۵- استانداردAbsus: محصول آلمان و مورد استفاده بر روی محصولات گروه فولکس واگن.

در میان استاندارد های بالا CAN از موفق ترین آن ها به حساب می آید و بیشتر خودرو سازان از این استاندارد بر روی محصولاتشون استفاده میکنند.

لزوم استفاده از سیستم مولتی پلکس :

۱- افزایش بیش از حد استفاده از قطعات الکترونیکی در خودرو.
۲- ساده سازی استفاده از سیم کشی و ساده سازی دسته سیم ها.
۳- بالا رفتن تعداد ارتباط میان ECU با سایر اجزا اتومبیل و نیاز به هماهنگ کردن داده ها.
۴- بالا بردن کیفیت ایمنی و اسایش در خودرو ها
۵- تغییر روش های عیب یابی خودرو و نیاز به ساده کردن کار کردن با دستگاهای عیب یابی و خود مجموعه وسایل داخل خودرو.

دلایل نیاز به استفاده از سیستم مولتی پلکس :

۱ _ افزایش بیش از حد تعداد ارتباطات بین ECU ها و سنکرون سازی آن ها : اگر به زیر داشبورد پژو ۴۰۵ یا ۶۰۷ نگاه کنید این مطلب را تصدیق می کنید.

۲ _ افزایش بیش از حد تعداد قطعات الکتریکی و نیاز به آینده نگری : این مطلب در خودرو های ایرانی که اکثرا واجد کسری از ECU های شرکت سازنده هستند کمتر دیده می شود اما با دقت در خودروهایی مانند پژو ۶۰۷ به این مهم پی می بریم.

۳ _ نیاز به ساده سازی بین دسته سیم ها : ساده سازی موضوع مهمی است که حتی در ۲۰۶ غیر مولتی پلکس با ابداع BSI مورد توجه قرار گرفته است.

۴ _ افزایش کیفیت ، راحتی و ایمنی : این فاکتورها دنیای جدیدی را پیشاروی خودرو ها باز می کنند که در سیستم غیر مولتی پلکس یا به سادگی قابل استحصال نبودهو یا در صورت امکان ، به چندین ده متر سیم نیاز است . این عامل در خودرو های پژو که رقم آخر آن ها به ۶ و ۷ و در آینده به ۸ ختم می شود به خوبی استفاده شده است که در مورد آن بحث خواهد شد .

۵ _ تنظیمات جدید ( آلودگی ، سیستم ترمز و … ) : اتصال سیستم های جدید کارایی های بیشتری را به همراه دارد که در این مورد توضیح داده خواهد شد .

۶ _ افزایش کیفیت و کمیت های عیب یابی : کسانی که آ شنایی مختصری با دستگاه های عیب یاب استاندارد دارند و بر روی هر دو خودروی ۲۰۶ غیر مولتی پلکس و مولتی پلکس کار کرده اند می دانند که تا چه حد کارایی دستگاه های عیب یاب در روی خودروی مولتی پلکس بالاتر است به گونه ای که تا ریزترین فرمانبرهای موجود در خودرو حتی سوزن آمپر دور موتور را نیز می توان جداگانه تست کرد. در حالی که در سیستم غیر مولتی پلکس این موضوع به این سادگی ها نیست.

۷ _ مدیریت همگون قطعات تولید شده توسط سازنده های مختلف : یکی از معظلات سازنده های خودرو آداپته کردن قطعات شرکت های مختلف با سیستم خودروی آن هاست. در حالی که در سیستم جدید تنها کافی است سفارش قطعه ای داده شود که بتواند طبق استاندارد شبکه اطلاعات خود را وارد خودرو کند. در این حالت اضافه کردن سیستم های جدید نیز کاری بسیار ساده بوده و خودرو قابلیت افزایش آپشن را با اطمینان بیشتر و صرف هزینه ی کمتر دارا است.

نحوه قرار گیری ECU ها در سیستم مولتی پلکس :

۱-STAR: در چیدمان تمام ECU های موجود به صورت جداگانه به ECU مرکزی وصل میشود.
۲-BUS: در این حالت ECU ها پس از اتصال به یکدیگر نیز وصل میشوند.
۳-TREE: تلفیقی از دوشبکه بالا میباشد.
۴-Lattice: در این نوع اتصال ECU ها به گونه اتفاقی به یکدیگر متصل هستند.
۵-RING: در این حالات بین دو ECU یک ECU دیگر قرار گرفته است.

همانطور که مشاهده می کنید مفاهیم و دسته بندی های شبکه مالتی پلکس با شبکه و مخابرات کاملاً مشابه اند.

نحوه انتقال اطلاعات در سیستم مالتی پلکس :

۱- از طریق دو رشته سیم که فرکانس بالایی دارند.
۲- سیمهای کواکسیال
۳- مادون قرمز(اینفرارد)
۴- ارتباط رادیویی
۵- خط تلفن
۶- فیبر نوری

اهداف استفاده از سیستم مولتی پلکس در پژو ۲۰۶:

به طور کلی مهم ترین اهداف سیستم مولتی پلکس ۲۰۶ را می توان به شرح زیر بیان داشت :

۱ _ تقلیل میزان دسته سیم ها در جهت تسهیم اطلاعات مشترک سیستم های الکترونیک خودرو.

مثال: اطلاعات نور خودرو ( BSI , COM 2000 …, ).

اطلاعات موتور خودرو ( سرعت ، دما ، … ) برای ECU های آمپر ، گیربکس و … .

۲ _ توسعه سیستم های مختلف در خودرو با استفاده از یک متدولوژی مشترک.

مثال: CD changer و سیستم ناوبری و … .

سنسور باران و سنسور روشنایی .

۳ _ افزایش کارایی و عملکرد سیستم با توجه به دسترسی سریع به اطلاعات.

مثال: ایجاد سازگاری صدای رادیو با سرعت خودرو.

ایجاد حالت اتوماتیک در برف پاک کن های عقب در هنگام وقوع همزمان دنده عقب و باران.

۴ _ افزایش کارایی های عیب یابی و ایمنی.

مثال: ایجاد خود عیب یابی و ذخیره اطلاعات در ECU های باهوش.

برقراری حالت ایمنی در زمان وقوع یک عیب خاص در ECU ها ( مانند روشن شدن برف پاک کن و چراغ های جلو در هنگام خرابی BSI ) .

معایب سیستم مولتی پلکس روی خودروی ۲۰۶ :

۱ _ پیچیده شدن قابل ملاحظه فنی و تکنیکی سیستم های الکترونیک خودرو به گونه ای که طبق روال گذشته نمی توان با سعی و خطا در روی خودرو به ماهیت کاری سیستم های مختلف پی برد.

۲ _ وابسته شدن اکید کنترل یونیت های موجود در خودرو به دستگاه های عیب یاب استانداردپژو برای پیدا کردن عیب و رفع آن ها.

۳ _ نیاز به آموزش های طولانی مدت و کلاسیک برای فراگیری سیستم و یادگیری چگونگی انجام تعمیرات.

۴ _ نیاز به تعویض یک قطعه گران قیمت مانند BSI یا COM 2000 به دلیل وجود یک عیب کوچک.

۵_ کمبود تجهیزاتی که در هنگام به وجود آمدن مشکل حاد فنی بتواند سیستم را آنالیز نماید.

۶ _ عدم امکان اضافه کردن اکثر سیستم های تجاری مورد نیاز یا علاقه در روی خودرو.

۷_ عدم امکان استفاده از اکثر تجهیزات الکترونیک خودرو بر روی خودرو دیگر برای تست یا بر حسب نیاز.

ساختار سخت افزاری ECU های سیستم مولتی پلکس خودرو ۲۰۶

هر ECU خودرو ۲۰۶ مولتی پلکس دارای یک سری پایه های Input و Output و یک اوسیلاتور تولید فرکانس ( که می تواند بر مبنای RC و یا کوارتز باشد ) ، یک VAN و یا CAN کنترلر ( بر مبنای این که ECU مربوطه به شبکه CAN یا VAN متصل باشد ) و یک پورت ترانسیور Transceiver ( فرستنده و گیرنده ) است که همزمان می تواند اطلاعات ارسالی را در یافت نماید. تمامی ECU ها در هنگام ارسال و دریافت اطلاعات توسط ECU دیگر قادر به مشاهده اطلاعات روی گذرگاه داده ها ( که شامل دو سیم اطلاعاتی به هم پیچیده است ) می باشند و از این طریق می توانند اطلاعات مربوطه را ارزیابی نموده و در صورت مرتبط بودن با اطلاعات از آن استفاده نمایند.

به عنوان مثال وقتی اطلاعات سنسور دور موتور بر روی گذرگاه داده ها ارسال می گردد از طریق BSI این اطلاعات بر روی شبکه CAN ، VAN Comfort و VAN Body ارسال می گردد. در این حالت به عنوان مثال ECU های تهویه ( A/C ) ، آمپر چهارگانه ، نمایشگر چند منظوره و رادیو از این اطلاعات برای تصحیح عملکرد خود و یا نمایش داده ها استفاده می کنند.

نحوه کارکرد BSI. BSM. Com200 در پژو۲۰۶:

BSI در پژو ۲۰۶:

یکی از مهمترین قطعات در سیستم مولتی پلکس میباشد. این ECU در واقع سرور شبکه میباشد و اطلاعاتی که بین ECU های دیگر رد و بدل می شود را منتقل میکند.

BSI که مخفف شده کلمات(Built in System Interface) هست. در واقع یک سیستم داخلی میباشد که کنترل تمام سیستم های برقی اعم از الکترونیکی یا الکتروتیکالی در خودرو ۲۰۶ رو بر عهده دارد. وجود این سیستم در واقع تضمین کننده صحت و سلامت کامل وسایل برقی خودرو شما نیز میباشد. این سیستم دارای مزایایی هست که اگر دقت کنیم میبینیم که چقدر پیچیده و در عین پیچیدگی چقدر ساده هست.

اولین مورد کنترل تمام ادوات به وسیله یونیت کامپیوتری میباشد که جز نظارت دقیق و مطمئن چیزی مد نظر نیست.
دومین مسئله کمک به آسایش راننده و سرنشین خودرو هست. با توجه به قابلیت هایی که دارد.
آخرین مورد که قبلا بحث شد کاهش کاربرد سیم کشی در درون خودرو که از پیچیدگی این مبحث نیز کاسته است. این سیستم در خودرو های ۲۰۶ در زیر داشبورد قرار دارد که تفاوت میان مدل های مولتی پلکس و غیر اون در تعداد سوکت ها میباشد که مدل های مولتی پلکس ۱۰ سوکت دارند در حالی مدل های غیر مولتی پلکس ۷ سوکت دارند.

همچنین یکی از واسطه ها بین سیستم VAN هست که برق سیستم فعال سازی و در نهایت کنترل و نظارت بر این شبکه بر عهده این ECU میباشد.

همچنین وقتی شما ECU های خودرو رو عیب یابی میکنید در واقع سیستم BSI در این بین نقش واسطه رو ایفا میکند.

BSI ها نیز در مدل های غیر مولتی پلکس تقسیم بندی میشوند که عمده اون ها در سه دسته B1.B2 و B4 قرار میگیرند. این سه دسته در هیچ عامل سخت افزاری تفاوت با همدیگه ندارن و فرقشون در ورژن نرم افزار میباشد.(که همین نرم افزار میتونه به ۲۰۶ شما قابلیت های خوبی ببخشه)

در ۲۰۶ ها (مدل های غیر مولتی پلکس) به خصوص در مدل هایی که در ایران وجود دارند از نوع B2 استفاده شده است. اما در مدل های مولتی پلکس از ورژنی با قابلیت های بالاتر از مدل مذکور استفاده میشه که در حد مدل B4 هست.

از جمله قابلیت های استاندارد مدل B2 میشه به موارد ذیل اشاره کرد:

۱-راهنما و فلاشر
۲-گرمکن شیشه های عقب به انضمام اینه ها
۳-ایموبیلازر
۴-برف پاک کن جلو و عقب
۵-اخطار جا گذاشتن سوییچ و روشن موندن چراغ های کوچک ماشین
۶-قفل مرکزی
۷-برف پاکن اتوماتیک
۸-آلارم چراغ سقفی
۹-تایمر لامپ سقفی
۱۰-ریموت
۱۱-اخطار گیربکس

نحوه ریست کردن BSI پژو ۲۰۶ :

همه در های ماشین باید بسته باشند.
۲٫ یکبار سوئیچ را باز و بسته کنید – موتور روشن نشود.
۳٫ در راننده را باز کنید و بذارید باز بماند.
۴٫ اهرم های برف پاک کن و اهرم چراغ را همزمان با هم به سمت خودتون بکشید و ۳ ثانیه نگه دارید تا از BSIیابوق خودرو یک بوق ممتد شنیده شود.

حالا BSI ریست شده است.

– تذکرقبل ازاین کار مطمئن شویدفیوزهاسالم ،سیم کشی و… موردخاصی ندارد.

دلایل ریست کردن BSI پژو ۲۰۶ :

وجودخلل یاازکارافتادن ادوات و….
۱٫چراغ صندوق عقب
۲٫چراغ سقفی
۳٫ چراغ های کوچک جلو و عقب
۴٫ مه شکن جلو و عقب
۵٫ کمپرسور کولر
۶٫ در بازکن برقی صندوق عقب
۷٫چراق چشمک زن کنسول وسط جلوی LCD(چراق قرمزرنگ چشمک زن هنگام قفل دستی یااتومات دربها)

سیستم COM2000:

این مورد در خودرو های ۲۰۶ مولتی پلکس وجود دارد که از طریق شبکه VAN BODY با BSI ارتباط برقرار میکند که موارد کنترل های رادیو و ضبط خودرو برف پاک کن ها و راهنما رو بر عهده داشته و این موارد فقط توسط یه سوکت ۶ پایه انجام میپذیرد. از وظایف مهم این قسمت می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

۱-انتقال دستور بوق به BSI
۲-انتقال دستور به یونیت کیسه های هوا برای انفجار و عمل کردن کیسه هوا
۳-انتقال اطلاعات مربوط به راهنما و تمام عملکرد اونها
۴-انتقال تمام اطلاعات مربوط به برف پاک کن ها و نحوه عملکرد اونها به BSI
۵-انتقال و دریافت اطلاعات مربوط به سیستم کدینگ سوییچ خودرو و دادن دستورات لازم مبنی بر روشن شدن و یا جلوگیری از روشن شدن خودرو.

BSM در پژو ۲۰۶ :

این سیستم در واقع مادر و سرپرست نحوه تقسیم جریان برق خودرو میباشد. که در تیپ های مولتی پلکس از طریق شبکه VAN با سایر قسمت ها در ارتباط میباشد . همچنین به عنوان یک واحد مجزا که قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات رو داره محسوب میشه که در مدل غیر مولتی پلکس این چنین نیست و فقط فرمان بردار هست.

عملکرد سیستم مولتی پلکس در پژو ۲۰۶ :

سیستم چراغ های خودرو:
در این بخش چند مطلب باید برسی شوند ، اولین مورد سیستم روشن شدن چراغ ها میباشد ، تو این حالت BSI و BSM و COM2000 با یکدیگر در ارتباط میباشند.

شروع این حالت از COM2000 بوده بدین صورت که با اجرا عمل روشن کردن چراغ ها ابتدا اطلاعات در Com2000 مورد برسی قرار میگیرد. و بعد از اون به BSI فرستاده میشه که در اینجا نیز اطلاعات دوباره کد گشایی تحلیل و در صورت صحت به BSM ارجاع داده میشه و در نتیجه لامپ ها روشن میشوند. این سیر مشخص دوباره از جهت مخالف ادامه داره به این صورت که زمانی شما لامپ ها رو روشن میکنید بر روی آمپر، لامپی جهت آگاهی راننده نیز روشن میشه.

مجموعه استارت:

زمانی که راننده سوییچ خودرو را باز میکند (در مرحله اول یا A) برق بعد از سوییچ به BSI فرستاده میشود. بعد از سپری شدن این مرحله سیگنالی به آمپر ها رسیده که در این حالت چراغ مربوط به دینام روشن میشود. و بعد از استارت خودرو این موضوع از طریق ECU انژکتورها و به وسیله شبکه به BSI رسیده و بعد از آن یک پیام به آمپر رسیده که حاکی از توانایی شارژ دینام میباشد که چراغ مربوط به آمپر خاموش میشود.

اما یک نکته مهم :
در ۲۰۶ های غیر مولتی پلکس مجموعه آمپر زیر مجموعه ای از سیستم دینام میباشد ، کارکرد هر مجموعه با سایر قسمت های این بخش در ارتباط هست و اگر زمانی سوکت های مربوط به آمپر بسوزد یا اینکه خودرو کیلومتر کارکرد را نندازد، دینام دیگه برق اولیه رو دریافت نکرده و به محض اینکه خودرو را خاموش کنید دیگر از شارژ دینام خبری نیست.

مجموعه سیستم بوق خودرو:

در این جا مجموعه های BSI, BSM, COM2000 فعال هستند. زمانی که راننده بوق خودرو که بر روی فرمان قرار داره رو فشار میدهد در واقع اتصالی رو برقرار میکند که این فرایند توسط COM2000 ابتدا تجزیه و تحلیل شده و سپس به سمت BSI فرستاده میشود. که این اطلاعات پس از چک شدن به BSM منتقل گردید و BSM با انتقال برق بوق رو به صدا در میاورد.

تفاوت ۲۰۶ های مولتی پلکس با غیر مولتی پلکس در این هست که در غیر مولتی پلکس به دلیل عدم وجود عنصر COM2000 بوق بر روی دسته راهنما قرار دارد و کلید های اتصال بوق مستقیما به BSM متصل بوده و برق بعد ازBSM به بوق میرسد که تاخیری در بوق زدن خودرو وجود ندارد. اما در ۲۰۶ های مولتی پلکس تاخیر در به صدا در اومدن بوق مربوط هست به سیستم نرم افزاری که در درون سیستم وجوددارد که از به صدا در اومدن بوق به گونه نا خود اگاه جلوگیری کرده.

سیستم Immobilizer یا به اصطلاح سیستم ضد سرقت :

این سیستم با شبکه Van Body و CAN در ارتباط هست و آن هم به دلیل این میباشد که با BSI و Com2000و ECU انژکتور ها در ارتباط هست.

نقطه شروع این سیستم در کلید پژو ۲۰۶ میباشد که شامل یک برد الکترکی بهمراه یک میکرو چیپ است. برد الکتریکی که مانند سایر برد ریموت خودرو هاعمل کرده اما میکرو چیپ در خودش اطلاعاتی را ذخیره کرده که به عنوان کد دسترسی یا ACCESS CODE میشناسیم.

مورد بعد نحوه خواندن اطلاعات موجود در میکرو چیپ هست که به وسیله یک آنتن که در زیر مجموعه سوئیچ نصب هست انجام می شود. این آنتن با نام Transponder شناخته شده که در واقع پل ارتباطی بین کلید و Com2000و Bsi میباشد.

این آنتن از تعدادی سیم پیچ تشکیل شده و یک برد الکتریکی زمانی که کلید رو وارد سوئیچ کرده در واقع میدان مغناطیسی داخل آنتن تحریک شده و دچار نوسان میشود.این تحریک روی چیپ داخل کلید نیز تاثیر گذاشته و یک ارتباط دو طرفه بین کلید و آنتن بر قرار میشود.

بعد از خواندن کد موجود این اطلاعات به Com2000 انتقال میابد. و تجزیه و تحلیل شده روی شبکه رفته و به BSI میرسد.در اینجا دوباره کد تجزیه میشود. در صورت درست بودن اطلاعات پیغامی مبنی بر تایید اطلاعات به کنترل یونیت انژکتور ارسال شده و خودرو در صورت استارت زدن روشن میشه.

عدد سرویس در زمان تولید ماشین توسط دستگاه روی کیلومتر خاصی تنظیم میشود که اکثرا همون ۲۰۰۰۰ هست. زمانی که از ماشین استفاده میشه با توجه یه اطلاعاتی که سنسور های مختلف به یونیت آمپر میفرستن این کیلومتر هم کم میشه. زمانی که شما سوییچ رو باز میکنید این آچار و کیلومتر مربوطه روی صفحه به مدت ۵ ثانیه روشن میشه . حال اگر از کیلومتر سرویس ۱۰۰۰ کیلومتر مانده باشه این علامت دیگه محو نمی شود بعد از تمام شدن هم کیلومتر به صورت معکوس نشون داده می شود.{مسافت طی شده که علامت منفی هم در کنارش وجود داره.}

برای رسیت کردن اخطار سرویس پیو ۲۰۶ اول سوییچ رو باز کنید بعد دکمه سمت راست که تو صفحه کیلومتر هست رو فشار بدید و نگه دارید. کیلومتر شروع به شمارش کرده و دوباره رو عدد ۲۰۰۰۰ ستاپ می شود.

برای اینکه کیلومتر سرویس و تعویض رو به رقم کمتر تغییر بدید باید توسط دیاگ و در قسمت تنظیمات BSIعدد دلخواه رو وارد کنید.

گیربکس اتوماتیک پژو ۲۰۶ :

این گیربکس که کدش AL4میباشد دارای ۴ دنده جلو بوده و دارای یک ECUمستقل هست. این کنترل یونیت از حافظه فلش استفاده میکند که قابل برنامه ریری هست.

از سایر قطعات می توان به سنسورها نصب شده روی گیربکس از جمله سنسور سرعت ورودی، سنسور سرعت خروجی، سنسور دمای روغن و سنسور فشار روغن گیربکس نام برد.

این یونیت قابلیت هایی رو به مجموعه گیربکس اضافه کرده که میشه به:
– برنامه های کاری مختلف مانند برنامه برفی برنامه اسپرت وبرنامه اضطراری.
– آلارم در زمانی که خودرو خاموش میشه ولی دسته دنده در موقعیت پارک قرار ندارد.
اشاره کرد.

تغییر دنده ها هم براساس یک سری از پارامتر ها هست از جمله پارامترهای ذیل است :

۱- بار وارده بر ماشین و دور موتور
۲- نوع رانندگی
۳- حرکت در مسیر سربالایی یا سر پایینی
۳- موقعیت پدال گاز
۴-حالت انتخابی گیربس
۵- و یا حالت کیک دان.

لازم به دکر هست که دنده ها در گیربکس AL4 در ۰٫۸ ثانیه عوض میشوند.

نکات قابل توجه:

۱- زمانی که دنده در موقعیت جدید خودش به صورت کامل قرار نگیرد مد قبلی روی نمایشگر آمپر شروع به چشمک زدن میکند.
۲- اگر دو لامپ حالت ، شروع به چشمک زدن کردند نشان دهنده خطا در سیستم گیربکس هست.
۳- زمانی که دور موتور از ۲۰۰۰ دور بیشتر باشد و موقعیت رو انتخاب کنیم تا ۳ ثانیه دنده ها درگیر نمیشوند.
۴- زمانی که گیربکس دچار مشکل شود دنده ۳ خودرو درگیر می شود که همون مد اضطراری هست.
۵- در زمانی که روغن گیربکس قدیمی شده باشد چراغ مربوطه روشن میشود.که توسط دیاگ میشه به میزان قدیمی بودن روغن پی برد.همچنین زمانی که دمای روغن بالا بره چراغ مربوطه شروع میکنه به چشمک زدن.البته روغن گیربکس دارای شیر برقی میباشد که روی شفت ورودی گیربکس و روی بدنه نصب هست. همواره روغن گیربکس رو به رادیاتور کوچکی که مخصوص این کار هست هدایت میکند و در شرایط زیر به طور کامل باز میشود:

۱- زمانی که دور موتور بیش از ۲۵۰۰ دور باشد.
۲- زمانی که دمای روغن به بیش از ۱۰۰ درجه برسد.

از دیگر وظایفش می توان به خنک کردن گیربکس و یا کم کردن زمان لازم برای گرم شدن روغن و بالطبع گیربکس اشاره کرد.

نحوه تجدید حافظه سنسور های پدال گاز

در زمانی که تعمیراتی بر روی گیربکس انجام میدید که قطعات رو عوض میکنید و یا انژکتور رو تغییر برنامه میدید باید تجدید حافظه سنسور های پدال گاز رو انجام بدید.

مراحل کار بدین صورت هست:
۱ –سوییچ به مدت ۱۰ ثانیه باز کنید و پدال گاز رو تا انتها فشار دهید.
۲ –سوییچ رو به مدت حداقل ۲۰ ثانیه ببندید.
۳ – پا رو از روی پدال گاز بردارید.
۴ -دوباره سوییچ رو باز کرده و بعد از چند لحظه خودرو رو استارت بزنید.

لازم به ذکر هست که این کار برای ۲۰۶ های سری TU5 کاربرد دارد و اتومات یا دستی بودن خودرو نقشی ندارد.

انواع شبکه در سیستم مولتی پلکس

به طور کلی دو نوع BUS وجود دارد: VAN و CAN . حداکثر تعداد این شبکه ها در اکثر خودرو ها سه سیستم می باشد که در خودرو ۲۰۶ عبارتند از:

۱ _ شبکه VAN Comfort با سرعت kbit/s 125.
۲ _ شبکه VAN Body با سرعت kbit/s 5/62. ( در برخی از خودرو ها دو شبکه VAN Body وجود دارد مانند ۶۰۷ ).
۳_ شبکه CAN یا Power Train با سرعت kbit/s 250.

دو سیم به هم پیچیده در شبکه های VAN Comfort و VAN Body ، Data و DataB نامیده شده و دو سیم شبکه CAN به ترتیب CAN Hi و CAN Low نام دارند. حداکثر سرعت در CAN Low برابر kbit/s 125 و حداکثر سرعت در CAN Hi برابر Mbit/s 1 می باشد.

شبکه های موجود در ۲۰۶ سه عدد میباشد که :

۱-CAN
۲-VAN BODY
۳- VAN Comfort

پر سرعت ترین شبکه CAN میباشد که انتقال اطلاعات در اون تا ۱MB/S هم می رسد.

نحوه انتقال اطلاعات بین دو شبکه VAN وCAN :

۱-Point to point:
در این روش اطلاعات مشخص از ECU فرستنده به ECU گیرنده میرسد و در کل اطلاعات مورده نظر دارای یک گیرنده مشخص هست.

۲-BROAD CAST:
تو این سیستم اطلاعات روی شبکه فرستاده میشه و هر ECU بر حسب نیاز خودش به اطلاعات منتشر شده از اونها استفاده میکند.

۳- Multi Point: این روش با روش بالا کمی شبیه به هم میباشد با این تفاوت که در روش بالا شما اطلاعات رو که از یک ECU دریافت و منتشر میکنید در سرتاسر شبکه پخش میشه اما در روش سوم اطلاعات به چند ECU مشخص فرستاده میشود.

در روش چند نقطه ای و انتشاری در شبکه های VAN اگر اطلاعات در یک ECU مصرف کننده به درستی دریافت نشده و یا اصلا دریافت نشود سیستم کار خود را بدون هیچ ترفندی ادامه می دهد و ECU مذکور بدون تداخل ، نسبت به استفاده و مونیتورینگ اطلاعات به دست آمده اقدام می کند. مثلا اگر اطلاعات دمای آب به اشتباه به آمپر برسد ECU داخل آمپر نسبت به نمایش مقدار غلط اقدام می کند و مانع از در یافت این اطلاعات توسط بقیهECU ها یی که از این اطلاعات استفاده می کنند نمی شود.

اما در شبکه CAN از آن جایی که تمامی ECU های متصل به شبکه از نوع Master هستند اگر اطلاعات مورد استفاده برخی ECU ها توسط یک ECU برای بقیه ارسال شود و یک ECU نتواند اطلاعت را درست دریافت کند با ارسال ۶ بیت صفر در روی شبکه قسمت پایانی فریم اطلاعات ( EOF ) را خراب می کند. این خراب شدن فریم اطلاعاتی به طور همزمان توسط تمام ECU ها دیده می شود. لذا کلیه ECU ها صبر کرده تا در دور بعدی ارسال Data همگی یک مقدار یکسان را دریافت کنند.

به عنوان مثال اگر اطلاعات سرعت خودرو به طور صحیح به ECU های انژکتور ، ABS و گیربکس اتوماتیک نرسد کار خودرو مختل می شود لذا از ارسال اطلاعات به شبکه VAN جلوگیری به عمل می آید.

البته شمارنده ای در ECU های متصل به شبکه CAN وجود دارد که در صورت مشاهده شدن خطای اطلاعات ، ECU مسئول پس از چند بار خطا از مدار به کل خارج می شود تا بقیه ECU ها دچار اختلال نشوند و بدین صورت است که در صورت خرابی یونیت گیربکس اتوماتیک ،ECU انژکتور قادر به ادامه کار خود خواهد بود.

شبکه VAN:

این شبکه در سال های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ پا به عرصه گذاشت. در سال های ۱۹۸۹ و در سال های ۱۹۹۲ تا۱۹۹۳ توانست مجوز های کامل رو کسب کند و با اغاز تولید صنعتی کم کم فراگیر شد.

انواع شبکه VAN:

۱-شبکه Body Bus:

در این شبکه نوع طبقه بندی دستگاه ها و سایر اجزا خودرو به صورت MASTER/SLAVE میباشد. که نوع مشخصه و اطلاعات هر ECU از نظر مهم بودن مشخص شده و تغییرات ایجاد شده بنا به مهم بودن نیز انجام شده و یا نمایش داده میشود.

۲-شبکه Comfort Bus:

این شبکه بر خلاف نوع بالایی از قابلیت انعطاف پذیری بیشتری برخوردار هست و در اون سیستم کاری بر مبنای Multi Master میباشد که هر ECU میتواند اطلاعات رو بر روی شبکه فرسستاده و در همان زمان نیز نمایش داده شود.

سیستم و شبکه مولتی پلکس CAN:

این شبکه اولین بار در در اوایل دهه ۸۰ در کشور آلمان و توسط شرکت بوش به دنیای اتومبیل معرفی شد و چندین سال طول کشید که قابلیت تطبیق با سیستم های خودرو و کسب مجوز رو داشته باشد. و بعد از اون توسط شرکت بنز و در یکی از کلاس های گرون این شرکت که همون کلاس S بود مورد استفاده قرار گرفت. این شبکه بر خلاف شبکه قبلی از دو لایه برای ارتباط استفاده میکند و سرعت انتقال اطلاعات نیز در اون به مراتب از شبکه قبلی بیشتر هست.

– شبکه مولتی پلکس خودرو ۲۰۶ از یک نظر با در نظر گرفتن BSI به عنوان ECU مرکزی شبکه Star ، از نظر دیگر با توجه به انتقال داده ها روی دو خط سیم به هم پیچیده شبکه Bus و از یک دید دیگر با توجه به قرار گرفتن یک ECU بین دو ECU دیگر شبکه Ring خواهد بود.

– در خودروی ۲۰۶ از روش دو رشته سیم به هم پیجیده استفاده شده است.

مختصری در مورد چگونگی تبدیل اعداد به کدها

با توجه به این که سیستم مولتی پلکس خودروی ۲۰۶ دیجیتال است بنابر این اعداد ، متغیر ها و پارامتر های ارائه شده توسط کنترل یونبت ها باید به اعداد دیجیتال که در واقع همان صفر و یک هستند تبدیل شوند. این عمل به سادگی مثال های زیر انجام می شود :

۱ _ تبدیل دمای ۱۹ درجه هوا ، حس شده توسط سنسور دمای هوا ی خارج از خودرو به کد دیجیتال:

۱۹/۲ = ۹ R = 1

۹/۲ = ۴ R = 1

۴/۲ = ۲ R = 0

۲/۲ = ۱ R = 0

۱/۲ = ۰ R = 1 ↑

نکته:

نحوه خواندن اعداد ( R ها ) از پایین به بالا است.

در نتیجه عدد ۱۹ در مبنای ۱۰ برابر کد دیجیتال ۱۰۰۱۱ در مبنای ۲ است.

این عدد در شبکه ارسال شده و سپس توسط یونیت دیگری دریافت می شود. یونیت مقصد باید این کد را رمز گشایی نماید ، لذا روش زیر را به کار می برد :

۲ _ کدگشایی ۱۰۰۱۱ برای به دست آوردن مجدد دمای هوای حس شده توسط سنسور دمای هوای خارج از خودرو :

۱۰۰۱۱ = ۱*۲ +۱*۲ +۰*۲ +۰*۲ +۱*۲ = ۱+۲+۰+۰+۱۶ = ۱۹

در نتیجه عدد ۱۰۰۱۱ در مبنای دیجیتال برابر عدد ۱۹ در مبنای ۱۰ است.

نحوه آشکارسازی خطا های انتقال اطلاعات در سیستم های مولتی پلکس

۱ _ امکان برگشت اطلاعات و چک مجدد.

۲ _ استفاده از متد چک سام Check sum .

۳ _ استفاده از متد بیت های پریتیParity .

۴ _ استفاده از متد کنترل CRC ( Cycle Redundancy Code ). در این روش با در نظر گرفتن طول پیام ، فریم اطلاعاتی کوچکی به طول ۱۵ بیت ساخته و ارسال می کردد که در آن بروز خطا در انتقال اطلاعات قابل آشکار سازی و تصحیح است.

۵ _ عملیات تصحیح خطاها.

نکته:

در ۲۰۶ مولتی پلکس برای آشکار سازی خطا در ارسال اطلاعات از روش کنترل CRC استفاده می شود.

منابع:
– کارگیک
– ir206.net
– خودروبانک
– خودرو.نت
– وب سوار
– خرم گستر
– خودروها